หมายเหตุ: ผู้อ่านต้องทำความเข้าใจกับเนื้อหาฉบับเต็มของ กปภ.05-2558 และมาตรฐานอื่นๆตามการร้องขอของแต่ละงาน ก่อนที่จะนำข้อมูลด้านล่างไปใช้
2. ระบบจ่ายสารเคมี
2.1 เครื่องจ่ายสารเคมีแบบปั๊มไดอะแฟรม (Diaphragm Pumps)
2.1.1 ประเภทเครื่องจ่ายสารเคมีแบบปั๊มไดอะแฟรม (Diaphragm Pumps)
เครื่องจ่ายสารเคมีชนิดไดอะแฟรม สามารถแบ่งประเภทได้ดังนี้
(1) ชนิด Mechanical Diaphragm ขับเคลื่อนด้วยมอเตอร์ไฟฟ้า
(2) ชนิด Hydraulic Diaphragm ขับเคลื่อนด้วยมอเตอร์ไฟฟ้า
(3) ชนิด Digital Diaphragm ขับเคลื่อนด้วยมอเตอร์ไฟฟ้า และสามารถควบคุมปริมาณการจ่ายสารเคมีได้
2.1.2 ค่าความเที่ยงตรง (Accuracy)
เครื่องจ่ายสารเคมีสามารถปรับอัตราการจ่ายได้ในช่วง 10 – 100 % โดยมีความเที่ยงตรง ดังนี้
(1) Mechanical Diaphragm คลาดเคลื่อนตามความดันที่ระบุไม่เกิน ± 2 %
(2) Hydraulic Diaphragm คลาดเคลื่อนตามความดันที่ระบุไม่เกิน ± 1 %
(3) Digital Diaphragm คลาดเคลื่อนตามความดันที่ระบุไม่เกิน ± 0.5 %
2.1.3 การปรับอัตราการจ่าย
สามารถปรับอัตราการจ่ายได้ตามวิธีดังต่อไปนี้
(1) วิธีเปลี่ยนแปลงระยะชักด้วยมือหรืออัตโนมัติและความเร็วรอบมอเตอร์ไฟฟ้าคงที่
(2) วิธีให้ระยะชักคงที่ความเร็วรอบมอเตอร์ไฟฟ้าเปลี่ยนแปลง
(3) วิธีรับสัญญาณ 4 – 20 มิลลิแอมแปร์
2.1.4 ความดันใช้งาน
ความดันใช้งานได้ไม่น้อยกว่าความดันย้อนกลับ (Back Pressure) ของระบบตามข้อกําหนดเฉพาะงาน
2.1.5 โครงสร้าง
(1) ตัวเรือน หล่อเป็นชุดเดียวกัน
(2) หัวจ่าย (Pump Head) ผลิตโดยวิธีหล่อ (Casting) หรือฉีดขึ้นรูป (Molded) หรือกลึงขึ้นรูป (Machined)
(3) เช็คบอล (Check Ball) ตามมาตรฐานผู้ผลิต เป็นชนิดถอดเปลี่ยนได้เมื่อเกิดชํารุด
(4) บ่าวาล์ว (Valve Seat) เป็นชนิดถอดเปลี่ยนได้เมื่อเกิดชํารุด
(5) ไดอะแฟรม (Diaphragm) ผลิตจากวัสดุที่ทนต่อสารเคมีและถอดเปลี่ยนได้เมื่อเกิดชํารุด
2.1.6 วัสดุ
วัสดุส่วนประกอบเครื่องจ่ายสารเคมี ให้มีคุณสมบัติตามตารางที่ ก 2-1.6 แสดงวัสดุ
ส่วนประกอบเครื่องจ่ายสารเคมี แบบ Metering Pumps (ชนิด Mechanical, Hydraulic และ Digital)
ตารางที่ ก 2-1.6 แสดงวัสดุส่วนประกอบเครื่องจ่ายสารเคมีแบบ Metering Pumps
(ชนิด Mechanical, Hydraulic และ Digital)
ชิ้นส่วน | ประเภทวัสดุ | วัสดุ | |||
ตัวเรือน (Casing) | Metallic | Stainless Steel | Cast Iron | Copper Alloy | Aluminium |
Nonmetallic | PP | PVDF | PVC | PTFE FRP | |
หัวจ่าย (Pump Head) | Metallic | Hastelloy | AISI 316 AISI 316 L AISI 316 TI | 1.4401 1.4404 1.4571 1.4581 | 316 S 16 316 S 12 320 S 17 318 C 17 |
Nonmetallic | PP | PVDF | Hypalon PVC | PTFE PP | |
เช็คบอล (Check Ball) | Metallic | Hastelloy | AISI 316 AISI 316 L AISI 316 TI | 1.4401 1.4404 1.4571 | 316 S 16 316 S 12 320 S 17 |
Nonmetallic | Glass | Ceramic | Hypalon | Viton | |
บ่าวาล์ว (Valve Seat) | Metallic | SUS 316 | AISI 316 AISI 316 L AISI 316 TI | 1.4401 1.4404 1.4571 | 316 S 16 316 S 12 320 S 17 |
Nonmetallic | EPDM | PVDF | Viton FKM | PTFE PP | |
ไดอะแฟรม (Diaphragm) | Nonmetallic | EPDM | – | – | PTFE Teflon |
หมายเหตุ 1) วัสดุสามารถเปลี่ยนแปลงได้ตามที่กําหนดไว้ในแบบก่อสร้างเฉพาะงาน
2.1.7 มอเตอร์ไฟฟ้า
มอเตอร์ไฟฟ้าให้ถือปฏิบัติตามรายละเอียดในมาตรฐานงานก่อสร้าง (กปภ.04 ฉบับล่าสุด) ความเร็วรอบของมอเตอร์ไฟฟ้าไม่เกิน 1,500 รอบต่อนาที
1.2.8 อะไหล่
(1) ประเก็นครบชุด : 1 ชุด
(2) ไดอะแฟรม : 2 ชุด
(3) เช็คบอล : 2 ชุด
(4) บ่าวาล์ว : 2 ชุด
(5) สารหล่อลื่นตามมาตรฐานผู้ผลิต : 5 ลิตร
2.2 เครื่องจ่ายสารเคมีแบบปั๊มลูกสูบ (Piston or Plunger Pumps)
เครื่องจ่ายสารเคมี เป็นแบบ Mechanical Piston or Plunger ขับเคลื่อนด้วยมอเตอร์ไฟฟ้า
2.2.1 ค่าความเที่ยงตรง (Accuracy)
เครื่องจ่ายสารเคมีสามารถปรับอัตราการจ่าย โดยมีความเที่ยงตรงคลาดเคลื่อนตามความดันที่ระบุไม่เกิน ± 2 %
2.2.2 การปรับอัตราการจ่าย
สามารถปรับอัตราการจ่ายสารเคมีแบบ Variable Eccentric Motion หรือ Amplitude Moderation ในอัตราส่วนสูงสุดต่อต่ำสุด เป็น 10 : 1 หรือดีกว่า
2.2.3 ความดันใช้งาน
ความดันใช้งานได้ไม่น้อยกว่าความดันย้อนกลับ (Back Pressure) ของระบบตามข้อกําหนดเฉพาะงาน
2.2.4 โครงสร้าง
(1) ตัวเรือน หล่อเป็นชุดเดียวกัน
(2) หัวจ่าย (Pump Head) ผลิตโดยวิธีหล่อ (Casting) หรือฉีดขึ้นรูป (Molded) หรือกลึงขึ้นรูป (Machined)
(3) เช็คบอล (Check Ball) ตามมาตรฐานผู้ผลิต เป็นชนิดถอดเปลี่ยนได้เมื่อเกิดชํารุด
(4) บ่าวาล์ว (Valve Seat) เป็นชนิดถอดเปลี่ยนได้เมื่อเกิดชํารุด
(5) ลูกสูบ (Piston or Plunger) ผลิตจากวัสดุที่ทนต่อสารเคมีและถอดเปลี่ยนได้เมื่อเกิดชํารุด
(6) ระบบส่งกําลังจากมอเตอร์เป็นแบบเฟืองเกียร์
2.2.5 วัสดุ
วัสดุส่วนประกอบเครื่องจ่ายสารเคมี ให้มีคุณสมบัติตามตารางที่ ก 2-2.5 แสดงวัสดุส่วนประกอบเครื่องจ่ายสารเคมี แบบปั๊มลูกสูบ (Piston Pumps)
ตารางที่ ก 2-2.5 แสดงวัสดุส่วนประกอบเครื่องจ่ายสารเคมีแบบปั๊มลูกสูบ (Piston Pumps)
ชิ้นส่วน | ประเภทวัสดุ | วัสดุ |
ตัวเรือน (Casing) | Metallic | Aluminium-Cast Stainless Steel Type 316 Alloy C |
หัวจ่าย (Pump Head) | Metallic | Stainless Steel Type 316 Alloy C |
ลูกสูบ (Piston or Plunger) | Metallic | Stainless Steel Type 316 Alloy C |
เช็คบอล (Check Ball) | Metallic | Stainless Steel Type 316 Alloy C |
บ่าวาล์ว (Valve Seat) | Metallic | Stainless Steel Type 316 Alloy C |
หมายเหตุ 1) วัสดุสามารถเปลี่ยนแปลงได้ตามที่กําหนดไว้ในแบบก่อสร้างเฉพาะงาน
2) วัสดุที่กําหนดตามตารางที่ ก 2-2.5 ต้องเป็นวัสดุเนื้อเดียวกันโดยไม่มีการเคลือบผิว
2.2.6 มอเตอร์ไฟฟ้า
มอเตอร์ไฟฟ้าให้ถือปฏิบัติตามรายละเอียดในมาตรฐานงานก่อสร้าง (กปภ.04 ฉบับล่าสุด) ความเร็วรอบของมอเตอร์ไฟฟ้าไม่เกิน 1,500 รอบต่อนาที
2.2.7 อะไหล่
(1) ซีลกันรั่ว ตามชนิดที่ใช้งาน : 1 ชุด
(2) สารหล่อลื่นตามมาตรฐานผู้ผลิต : 5 ลิตร
2.3 เครื่องจ่ายสารเคมีแบบโรตารี่ลูบปั๊ม (Rotary Lobe Pumps)
เครื่องจ่ายสารเคมี เป็นแบบ Rotary Lobe Pump ใช้สําหรับสูบจ่ายสารละลายพร้อมกาก (Slurry) ขับเคลื่อนด้วยมอเตอร์ไฟฟ้าพร้อมชุดลดความเร็วรอบและสามารถปรับอัตราการจ่ายได้
2.3.1 การปรับอัตราการจ่าย
มีชุดปรับรอบแบบมือหมุน (Manual) สามารถควบคุมความเร็วรอบและปรับอัตราการจ่ายสารเคมีได้
2.3.2 ความดันใช้งาน
ความดันใช้งานได้ไม่น้อยกว่าความดันย้อนกลับ (Back Pressure) ของระบบตามข้อกําหนดเฉพาะงาน
2.3.3 โครงสร้าง
(1) ตัวเรือน หล่อเป็นชุดเดียวกัน
(2) Wear Plate ผลิตจากวัสดุที่ทนต่อสารเคมี
(3) Rotary Lobe ผลิตจากวัสดุที่ทนต่อสารเคมีและถอดเปลี่ยนได้เมื่อเกิดชํารุด
(4) ข้อต่อทางดูด และทางส่ง ผลิตจากวัสดุที่ทนต่อสารเคมีและถอดเปลี่ยนได้เมื่อเกิดชํารุด
(5) หน้าแปลนตามมาตรฐานผู้ผลิต
2.3.4 วัสดุ
วัสดุส่วนประกอบเครื่องจ่ายสารเคมี ให้มีคุณสมบัติตามตารางที่ ก 2-3.4 แสดงวัสดุส่วนประกอบเครื่องจ่ายสารเคมี แบบโรตารีลูบปั๊ม (Rotary Lobe Pumps)
ตารางที่ ก 2-3.4 แสดงวัสดุส่วนประกอบเครื่องจ่ายสารเคมีแบบโรตารี่ลูบปั๊ม
(Rotary Lobe Pumps)
ชิ้นส่วน | ประเภทวัสดุ | วัสดุ |
ตัวเรือน (Casing) | Metallic | Stainless Steel Type 304, 316 |
Rotary Lobes | Metallic | Stainless Steel Type 304, 316 |
Nonmetallic | FKM | |
เพลา (Shaft) | Metallic | AISI 4140 |
ห้องเกียร์ (Gear Box) | Metallic | ASTM A 48 |
หน้าแปลน (Flange) | Metallic | ASTM A 36, Stainless Steel Type 304, 316 |
Pressure Disc | Metallic | Stainless Steel Type 304, 316 |
Wear Plate | Metallic | Stainless Steel Type 304, 316 |
Mechanical Seals | Metallic | Silicon Carbide |
Bolts | Metallic | Stainless Steel Type 304, 316 |
หมายเหตุ ในกรณีที่ไม่มีวัสดุตามตารางที่ ก 2-3.4 ให้ใช้เป็นวัสดุที่เทียบเท่าหรือดีกว่า
2.3.5 มอเตอร์ไฟฟ้า
มอเตอร์ไฟฟ้าให้ถือปฏิบัติตามรายละเอียดในมาตรฐานงานก่อสร้าง (กปภ.04 ฉบับล่าสุด)
ความเร็วรอบของมอเตอร์ไฟฟ้าไม่เกิน 1,500 รอบต่อนาที
2.3.6 อะไหล่
(1) ซีลกันรั่ว ตามชนิดที่ใช้งาน : 1 ชุด
(2) สารหล่อลื่นตามมาตรฐานผู้ผลิต : 5 ลิตร
2.4 เครื่องจ่ายสารเคมีแบบสกรู (Screw Pump or Progressive Cavity Pump)
เครื่องจ่ายสารเคมี เป็นแบบสกรู ใช้สําหรับสูบจ่ายสารละลายที่มีความหนืดหรือสารละลายที่มีตะกอน ขับเคลื่อนด้วยมอเตอร์ไฟฟ้าพร้อมชุดลดความเร็วรอบและสามารถปรับอัตราการจ่ายได้
2.4.1 การปรับอัตราการจ่าย
เครื่องจ่ายสารสามารถปรับอัตราการจ่ายได้ในช่วง 25 – 100 % วิธีปรับอัตราการจ่าย
มีดังนี้
(1) แบบเกียร์อัตราทดคงที่และความเร็วรอบมอเตอร์ไฟฟ้าเปลี่ยนแปลง
(2) แบบเกียร์อัตราทดเปลี่ยนแปลงและความเร็วรอบมอเตอร์ไฟฟ้าคงที่
2.4.2 ความดันใช้งาน
ความดันใช้งานได้ไม่น้อยกว่าความดันย้อนกลับ (Back Pressure) ของระบบตามข้อกําหนดเฉพาะงาน
2.4.3 โครงสร้าง
(1) ตัวเรือนเครื่องจ่ายสารเคมี ผลิตจากเหล็กหล่อหรือประกอบขึ้นรูป
(2) โรเตอร์ (Rotors) ผลิตเป็นชิ้นเดียวกัน ต้องทำการสมดุลทางสถิตและพลศาสตร์
(3) สเตเตอร์ (Stator) มีความแข็งแรงคงทนต่อการฉีกขาด
(4) เพลาต้องแข็งแรง มีความคงทนต่อการใช้งาน ไม่เกิดการสั่นขณะใช้งาน
(5) รองลื่นชนิด Anti – Friction Bearings
(6) ซีลกันรั่วที่เพลาแบบวัสดุอัด ถ้าใช้แบบเชิงกลต้องใช้นําสะอาดหล่อลื่นจากภายนอก
(7) ชุดลดความเร็วรอบ (Reducing Gear) มี Service Factor ไม่น้อยกว่า 1.5
2.4.4 วัสดุ
วัสดุส่วนประกอบเครื่องจ่ายสารเคมีแบบสกรู ให้มีคุณสมบัติตามตารางที่ ก 2-4.4
แสดงวัสดุส่วนประกอบเครื่องจ่ายสารเคมีแบบสกรู (Screw Pump or Progressive Cavity Pump)
ตารางที่ ก 2-4.4 แสดงวัสดุส่วนประกอบเครื่องจ่ายสารเคมีแบบสกรู
(Screw Pump or Progressive Cavity Pump)
ชิ้นส่วน | วัสดุ | มาตรฐาน | |||
ASTM | DIN | BS | JIS | ||
ตัวเรือน (Casing) | Cast Iron | A – Gr 30 A – Gr 30 | GG 20 GG 25 | BS 1452 Gr 220 BS 1452 Gr 260 | FC 200 FC 250 |
เพลา (Shaft) | Stainless Steel | A TYPE 316 A – TYPE 316 L | 1.4401 1.4404 | 316 S 16 316 S 12 | SUS 316 SUS 316 L |
โรเตอร์ (Rotors) | Stainless Steel | A TYPE 316 A – TYPE 316 L | 1.4401 1.4404 | 316 S 16 316 S 12 | SUS 316 SUS 316 L |
สเตเตอร์ (Stator) | Rubber | EPDM | |||
กันรั่ว (Seal) | Packing | SGI | |||
Mechanical | SIC | ||||
หมายเหตุ
1) SGI = Synthetic Graphite Impregnate
2) SIC = Silicon Carbide
2.4.5 มอเตอร์ไฟฟ้า
มอเตอร์ไฟฟ้าให้ถือปฏิบัติตามรายละเอียดในมาตรฐานงานก่อสร้าง (กปภ.04 ฉบับล่าสุด) ความเร็วรอบของมอเตอร์ไฟฟ้าไม่เกิน 1,500 รอบต่อนาที
2.4.6 อะไหล่
(1) ซีลกันรั่ว ตามชนิดที่ใช้งาน : 1 ชุด
(2) สารหล่อลื่นตามมาตรฐานผู้ผลิต : 5 ลิตร
รูปที่ ก 2 แสดงไดอะแกรมระบบจ่ายสารเคมีโดยสังเขป
ตารางที่ ก 2 แสดงสัญลักษณ์และรายละเอียดของอุปกรณ์ในระบบจ่ายสารเคมีโดยสังเขป
เครื่องจ่ายสารเคมี (Dosing Pump)
บอลวาล์ว (Ball Valve)
เช็ควาล์ว (Check Valve)
ตะแกรงกรองรูปตัววาย (Y – Strainer)
ข้อต่อยูเนียน (Union)
วาล์วสร้างความดันย้อนกลับ (Back Pressure Valve)
วาล์วลดความดัน (Pressure Relief Valve)
ชุดวัดความดันแบบไดอะแฟรม (Diaphragm Pressure Gauge)
กระบอกตวง (Calibration Cylinder)
กระบอกสะสมความดัน (Pulsation Dampener)
